Generatiekloof

Wanneer we bij Morningstar beleggingsfondsen beoordelen, hebben we een voorkeur voor beheerders die een volledige economische cyclus hebben meegemaakt. We weten dan dat ze ervaring hebben opgedaan om zowel door een bull- als een bear-markt te navigeren.

Juist het meemaken van een bear markt kan buitengewoon waardevol zijn. Scherp dalende koersen, een economische recessie en faillissementen creëren namelijk een sentiment waarin een beheerder getest zal worden op zijn overtuigingen en standvastigheid. Tegelijkertijd zal hij emoties als bezorgdheid, nervositeit, frustratie, radeloosheid, angst en paniek onder controle moeten houden en de toenemende stress het hoofd moeten bieden om de juiste beslissingen te blijven nemen.

Wat dat betreft ontbreekt het de jongste generatie portefeuillebeheerders die het afgelopen decennium hun entree hebben gemaakt in de financiële markten aan deze essentiële ervaring. Ze hebben namelijk nog nooit een recessie meegemaakt.

Groentje in de grotemensenwereld

Maandag 3 maart 2008 staat mij nog helder op het netvlies. Het is namelijk de dag dat ik mijn carrière in de financiële wereld begon. Ik trad in dienst bij Theodoor Gilissen, de bank waar ik eerder stage had gelopen, als aandelenanalist met een fascinerende sector als aandachtsgebied: grondstoffen.

Als groentje in de grotemensenwereld had ik wel een beeld, maar eigenlijk had ik geen flauw idee van wat mij te wachten stond en wat er van mij verwacht werd in de rol als als analist. En door het ontbreken van enige praktijkervaring kon ik slechts putten uit de kennis die ik had opgedaan op de universiteit om mijn vak uit te oefenen.

Ervaren analistenteam

Gelukkig maakte ik deel uit van een ervaren analistenteam en zette ik onder auspiciën van onder andere de doorgewinterde beursanalist Tom Muller mijn eerste stappen in het dynamische analistenvak.

Het was een interessant moment om een analistencarrière te starten. De beurzen hadden zich in de jaren ervoor fors hersteld van de dotcom-crisis en toen ik mijn avontuur begon was de stemming nog steeds opperbest. 2008 beloofde weer een mooi jaar te worden.

De bedrijven die ik als grondstoffenanalist volgde stonden vol in de belangstelling. Mijnbouwreuzen BHP Billiton, Rio Tinto en Xstrata, dat inmiddels is opgegaan in Glencore, waren de eerste bedrijven die ik begon te volgen. De ongebreidelde economische groei in China en de gigantische investeringen in urbanisatie en infrastructuur stuwden de grondstofprijzen naar grote hoogte, en daarmee de beurskoersen van de mijnbouwers.

Beurskrach

Het beursjaar 2008 werd inderdaad een memorabel jaar, maar niet omdat de beurzen de records verder aanscherpten, maar omdat er zich een beurskrach voltrok die na het imploderen van de gerenommeerde Wall Street bank Bear Stearns en de val van Lehman Brothers een wereldwijde crisis veroorzaakte.

Het leidde tot een verwoestende cocktail van totale paniek, verbijstering en angst die beleggers in stevig in zijn greep hield. In twaalf maanden tijd was de wereld compleet veranderd en was de totale euforie over de mijnbouwers die ik volgde omgeslagen naar extreem pessimisme.

Emoties bemoeilijken rationele beslissingen

Uiteraard heeft een dergelijk scenario grote invloed op hoe er binnen een beleggingsteam gewerkt wordt. Wanneer koerswinsten verdampen en de beurs op zijn grondvesten schudt, komen er emoties los die het nemen van rationele beslissingen bemoeilijken.

Volatiliteit is iets waar beleggers aan gewend zijn, een kortstondige (diepe) koersval komt ook met enige regelmaat voor, maar een maandenlange neergang van financiële markten en beursindices die met procenten per dag omlaag tuimelen, om vervolgens weer even op te veren, dat is iets dat veel minder vaak voorkomt. Beleggers moeten dan echt op hun top zijn om er zonder kleerscheuren uit te komen.

Sommige kennis kun je niet uit een boek leren

Zo’n ervaring vormt je als belegger en geeft je iets om op terug te vallen als zich een volgende recessie aandient. Want dat die recessie vroeg of laat gaat komen, dat staat buiten kijf.

De jongste generatie beheerders is getuige geweest van de langste bull markt ooit, maar de muziek kan ook zomaar stoppen. Hoe je dan moet handelen en vooral ook jezelf niet moet verliezen, dat leer je niet uit een boek, dat moet je meemaken.