Intelligentietest voor smart beta

Vermogensbeheerders bieden smart beta beleggingsfondsen aan als de nieuwe heilige graal. Naast ‘smart beta’ staat er ook wel ‘scientific beta’, ‘alternative indexing’, ‘factor based indexing’ of ‘advanced beta’ op het etiket. Allemaal indrukwekkende en catchy namen voor –kennelijk- het hetzelfde fenomeen. Voor een slimme manier van inspelen op rendement en risico.

Het is overigens geen schande als een belegger niet precies weet wat ‘smart beta’ betekent. Uit onderzoek begin dit jaar door Russel Investments bleek dat zelfs professionele beleggers het niet eens zijn over wat ‘smart beta’ is. Gevraagd naar een definitie gaven ze verschillende antwoorden.
Morningstar geeft trouwens de voorkeur aan de naam ‘strategic beta’.

Paraplubegrip

Er is ook geen eensluidende definitie. ‘Smart beta’ is eerder een paraplubegrip voor beleggingsstrategieën die alternatieve wegingsmethodes gebruiken om de nadelen van marktgewogen indices te benutten. Ze profiteren van de voordelen van traditioneel passief indexbeleggen (transparant, lage kosten) en passen een extra bron of rendementsfactor als kwaliteit, waarde, momentum, dividend of liquiditeit toe om een hoger rendement en/of lager risico te genereren. Ze ontginnen het niemandsland tussen actief en passief fondsbeheer.

In zekere zin kopieert het op factoren gebaseerde index strategieën die managers van actief beheerde beleggingsfondsen ook toepassen. Maar in plaats van een mens van vlees en bloed die op basis van eigen analyse bepaalt welke aandelen wanneer te kopen en verkopen, automatiseert factor based indexing dit beleggingsproces met een computermodel. Dat verlaagt de kosten, maar op factoren gebaseerde beleggingsfondsen en ETFs hebben de neiging om hogere kosten in rekening te brengen dan naar marktkapitalisatie gewogen indexfondsen en ETFs.

Overigens zijn sommige op factoren gebaseerde beleggingsbenaderingen al decennia in gebruik en langer bekend bij langetermijnbeleggers. Zo zou het bouwen van een op waarde georiënteerde beleggingsportefeuille gebaseerd op de koers-winst ratio’s van een aandeel een voorbeeld zijn van ‘factor based’ beleggen. Het classificeren van beleggingen naar grootte en waarde is echter niet nieuw. Wat wel nieuw is de variëteit aan benaderingen van deze factoren door indexfondsen en ETFs.

Waarmaken

Maakt smart beta zijn naam altijd waar? Nee. Ook al suggereert de naam anders, niet elke smart beta strategie is –even- slim. Een kritische blik is vereist op de manier waarop de prestaties van de slimme strategieën met terugwerkende kracht worden berekend (back-testing, data mining) en worden aangewend als bewijs dat de strategie werkt. Niet elke smart beta-benadering is even betrouwbaar. De wijze en frequentie van herbalancering van de index kan nadelig zijn voor beleggers en er kan een ongewenst grote blootstelling aan bepaalde factoren zijn.

Bij ‘back-testing’ voeren fondshuizen simulaties uit waarin ze de beleggingsstrategie toetsen met relevante gegevens uit het verleden om zo de effectiviteit aan te tonen. Dat is een gevaarlijke exercitie, omdat wordt aangenomen dat wat in het verleden gebeurt ook in de toekomst zal plaatsvinden. Resultaten uit het verleden bieden zoals bekend geen garantie voor de toekomst. Deze aanname kan de nodige risico’s voor de strategie met zich meebrengen. Daarbij zijn de resultaten zijn sterk afhankelijk van de bewegingen van de financiële markten in de geteste periode.

Een reden voor bezorgdheid bij ‘data mining’ is als alleen geselecteerde gegevens, die niet representatief zijn, worden gebruikt om een bepaalde beleggingshypothese te bewijzen. Beleggers moeten dus goed nagaan hoe een smart beta-strategie in elkaar steekt en hoe het potentiële succes ervan wordt bewezen. Dat moet bij elke beleggingsstrategie en dat hier over ‘smart’ wordt gesproken doet daar niets aan af. Kortom: een intelligentietest voor smart beta.

Wijsheid

Dat neemt niet weg, dat strategic beta beleggingstrategiën een interessant terrein betreden. Er zijn diverse essentiële factoren die het rendement bepalen en die geïsoleerd kunnen worden. Er zijn echter verschillende manieren om die factoren als belegger te bespelen en om indices te creëren die zich op deze specifieke factoren richten. Kijk bij beleggingsproducten die allemaal onder de noemer smart beta worden geschaard onder het etiket om daadwerkelijk te kunnen zien waaruit de onderliggende index is opgebouwd en welke factoren worden geëxploiteerd. Een oude wijsheid bij dit nieuwe fenomeen: als een belegger niet begrijpt hoe een smart beta beleggingsfonds werkt dan is het slimmer om er vandaan te blijven.