Stellantis, Ferrari, CNH Industrial, Iveco en Exor van de familie Agnelli, maar ook Berlusconi's Mediabedrijf MFE, Campari en Cementir verplaatsten hun zetel naar Nederland, en afgelopen jaar het hier onbekende, maar grote Brembo.
Brembo is wereldwijd marktleider in ontwerp en productie van remsystemen en componenten voor fabrikanten van auto's, bedrijfs- en racewagens en motoren. Geen kleintje, getuigen de cijfers over 2023: €3,8 miljard omzet (+ 6%), €665 miljoen Ebitda en ruim €300 miljoen nettowinst (+ 4,2%). Brembo is genoteerd op Euronext Milaan, en zag de koers afgelopen jaar dalen van €12 naar €9, waarna die opkrabbelde tot nu rond de €10.
Een meerderheidsaandeel van 53% van Brembo is in handen van Nuova FourB Srl, met 70% stemrecht. Nuova FourB is van de familie Bombassei. Emilio richtte het bedrijf in 1961 op met een compagnon, zoon Alberto (1940) zette het bedrijf voort en was decennialang CEO, en vervolgens 18 jaar chairman tot 2021. Tot zijn baanbrekende resultaten wordt onder meer de overeenkomst gerekend met Enzo Ferrari in 1975 om voortaan de remmen te gaan leveren.
Brembo blijft dus op en top Italiaans. De verhuizing van de hoofdzetel en omzetting van Brembo S.p.A. in Bergamo naar Brembo N.V. in Amsterdam per eind april 2024 is vooral ingegeven door de ruimere mogelijkheden voor meervoudig stemrecht voor grootaandeelhouders.
Het gaat om behoud van macht door de Italiaanse oprichters, die via een Nederlandse N.V. beter gewaarborgd is. Advocatenkantoor Houthoff had een mooie klus aan de overgang van Brembo, en wijst op de toekomstige “niet-organische groei”, dat wil zeggen overnames met uitgifte van nieuwe aandelen.
Daarbij hebben de huidige aandeelhouders van Brembo een loyaliteitsaandeel: hoe langer je aandeelhouder bent, hoe meer stemrecht je kunt krijgen. Dat geldt voor alle aandeelhouders. Dit type aandelen is in Nederland ingevoerd door DSM, maar dat zag ervan af na protesten van aandeelhouders.
Nederland is voor de Italiaanse bedrijven volgens Jetty Tukker, hoofd van het equity capital markets (ECM)-team van Houthoff aan de Zuidas, vooral aantrekkelijk vanwege het stemrecht.
“De meeste ondernemingen die hun zetel naar Nederland hebben verplaatst worden nog gecontroleerd door een familie die de zeggenschap graag wil continueren. In Italië gold lange tijd een maximum van drie stemmen per aandeel. Die regel is wel aangepast, maar dat werkt nog niet voldoende om die partijen in Italië te houden.”
Ferrari en Agnelli
Nederland is al jarenlang populair bij Italiaanse beursgenoteerde ondernemingen die zich omvormen tot een N.V. De bekendste is Ferrari, dat een N.V. werd na de afsplitsing van Fiat in 2014, voorafgaand aan de IPO in New York in oktober 2015. Daarna, in januari 2016, volgde een beursnotering in Milaan onder de toepasselijke ticker ‘RACE’. Pierro Ferrari, zoon van oprichter Enzo en president-commissaris, bezit ruim 10%, inmiddels goed voor zo’n €8 miljard. Hij heeft ruim 15,5% van de stemrechten. De beurskoers van RACE begon in de tweede helft van 2024 aan een opmerkelijke stijging, die stokte na de verkiezing van Donald Trump tot Amerikaans president en diens voornemen voor importheffingen. Daarna begon de koers opnieuw te stijgen tot een top van ruim €480, om vervolgens te dalen tot rond de €400.
Exor N.V., de Nederlandse holding van de familie Agnelli, verwierf een belang van 23,5% bij de beursgang van Ferrari N.V, en 36,5% van het stemrecht. Agnelli en Ferrari jr. controleren in feite Ferrari N.V.
Op 13 februari 2025 heeft een andere Ferrari een beursnotering in Amsterdam gekregen. Het betreft de Ferrari Group, een internationale specialist in het “discreet en veilig” transporteren van luxe goederen. Daarmee zette het bedrijf in 2023 €333 miljoen om, waarover €90 miljoen Ebitda werd verdiend. Vooralsnog is die beursnotering geen groot succes. Het aandeel noteert ongeveer 10% onder de introductiekoers (€8,60).
Exor heeft Stellantis, ontstaan uit de fusie in 2021 tussen het Italiaans-Amerikaanse conglomeraat Fiat Chrysler Automobiles (FCA) en de Franse PSA Groep, eveneens onder Nederlands recht gevestigd. Exor heeft met 14,4% het grootste belang in Stellantis, waarbij de familie Agnelli de president-commissaris levert. Andere door Agnelli gecontroleerde vennootschappen met een Nederlandse N.V. zijn CNH Industrial N.V. (landbouw- en bouwvoertuigen, ook bekend onder de toepasselijke naam New Holland) en Iveco Group, een van de grotere vrachtwagen- en busmaatschappijen van Europa.
Campari en Mediaset
Drankenfabrikant Davide Campari-Milano S.p.A. ging in 2001 naar de beurs van Milaan, en is sinds 2020 een N.V. Deze overgang ging gepaard met het uitkopen van grootaandeelhouders voor zo’n €250 miljoen. Ook hier noopten overnames met een gewenst behoud van de controle Campari tot deze stap. Zo’n 50 jaar geleden nam Domenico Garavoglia, die als scheikundige bij Campari werkte, de leiding van het bedrijf over toen de vorige eigenaar - Guido Campari - geen erfgenamen had. In 1994 werd Luca Garavoglia op 23-jarige leeftijd voorzitter van Campari, na de dood van zijn vader. De aandelen gingen naar weduwe Rosa Anna, en bij haar dood in 2016 verkreeg Luca de controle. De familieholding in Luxemburg bezit ruim 51% van de aandelen en meer dan 80% van het stemrecht.
De voormalige Italiaanse president Sylvio Berlusconi maakte in 2021 van zijn Mediaset SpA een N.V., die onder de naam MFE-MediaforEurope NV doorging. Met Fininvest bezitten de erfgenamen van Berlusconi nog ruim 49% van de aandelen; de Franse partner Vivendi – dat dochter Havas naar de Amsterdamse beurs bracht – heeft bijna 24%. Het grillige aandeel bleef genoteerd in Milaan en is in 2025 aan een gestage opmars begonnen.
Retourtje Schiphol
“Ze hebben alleen hun zetel en holding naar Nederland verplaatst. De meeste ondernemingen zijn nog steeds genoteerd in Italië, zijn fiscaal belastingplichtig in Italië met management in Italië. Dus de omzetting in een N.V. is een manier om grote acquisities te doen, te betalen in al dan niet nieuwe aandelen, en vervolgens als familie de controle te kunnen houden”, aldus Jetty Tukker van Houthoff.
Een bijkomend voordeel wellicht: de vergaderingen van aandeelhouders worden op Schiphol gehouden en kleine Italiaanse aandeelhouders zullen die reis er niet op wagen vanwege de kosten en moeite. De voordelen voor de BV Nederland zijn gering; vooral de Zuidas loopt warm voor de opdrachten van de Italiaanse miljardairs.
Kost het toezicht door AFM de Nederlandse belastingbetaler geld? “Nee hoor”, zegt Tukker: “De AFM stuurt facturen voor het toezicht op de financiële verslaglegging en het beoordelen van prospectussen. Dat laatste kost bijvoorbeeld €65.000 per prospectus. Controle op bijvoorbeeld koersgevoelige informatie zit nog steeds in Italië.”
De informatie in dit artikel is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of tot het doen van bepaalde aanbevelingen.