De roep om het uitsluitingsbeleid van duurzame fondsen ten aanzien van wapenproducenten te heroverwegen wordt steeds luider. Niet geheel toevallig volgt dat op een periode waarin de koersen van defensiebedrijven sterker stegen, vooral sinds de Russische invasie in Oekraïne. De recente uitmuntende prestaties zijn grotendeels te danken aan de hernieuwde druk van de Amerikaanse president Donald Trump. Sinds zijn aantreden in januari heeft hij duidelijk gemaakt dat NAVO-landen, vooral in Europa, hun defensiebudget moeten verhogen.
Die boodschap lijkt aangekomen. EU-landen spreken inmiddels over een ReArm Europe-plan, dat de komende vier jaar 800 miljard euro extra investeringen in hun legers omvat. Goed nieuws voor de defensie-industrie. De toenemende aandacht voor defensiebedrijven is ook zichtbaar op de beurs. De afgelopen drie jaar stegen de koersen in de sector gemiddeld met ruim 22%per jaar. Vooral Europese bedrijven profiteren van de herbewapeningsplannen, met uitschieters zoals Rheinmetall (+97% gemiddeld per jaar), Rolls-Royce (+94%), Leonardo (+70%) en Saab (+63%).
Controversieel versus conventioneel
Traditioneel mijden duurzame fondsen wapenproducenten, omdat hun duurzaamheidscriteria vaak terug te voeren zijn op het “do no harm”-principe: bedrijven mogen geen nadelige invloed hebben op mens en milieu. Een veelgehoord argument om deze uitsluiting te herzien, is dat wapens nodig zijn voor onze veiligheid. Daarbij dient onderscheid gemaakt te worden in het type wapens. Controversiële wapens, zoals clusterbommen en antipersoonsmijnen, en nucleaire wapens blijven minder voer voor debat dan conventionele vuurwapens.
Hoewel het waarborgen van veiligheid en vrijheid een valide argument is, blijft de destructieve aard van wapens in conflict met het “do no harm”-principe. Bovendien is het lastig te controleren of een wapenproducent uitsluitend levert aan Europese legers en daarmee enkel bijdraagt aan onze veiligheid. Inzicht in welke wapens worden geproduceerd, aan wie ze geleverd worden en hoe ze worden ingezet, is een complexe en moeilijk te monitoren kwestie.
Daadwerkelijke impact
Hoewel de discussie belangrijk is en breed wordt gevoerd, blijft de vraag wat de daadwerkelijke impact is van wel of niet beleggen in de defensie-industrie. Kijkend naar de koersprestaties van eerder genoemde bedrijven voelen beleggers die deze sector hebben gemeden wellicht een gemiste kans. Toch is de sector in het wereldwijde aandelenuniversum relatief klein. Zelfs na de recente koersstijgingen bedraagt de weging van de defensie- en ruimtevaartindustrie in de Morningstar Global TME-index slechts 1,65%. Breder gekeken, naar alle bedrijven die betrokken zijn bij militaire contracten, komt dit uit op 2,75%.
De daadwerkelijke blootstelling van wereldwijde aandelenfondsen is nog lager. Ongeveer 75% van de 2.000 conventionele wereldwijde aandelenfondsen heeft enige blootstelling aan bedrijven die zakendoen met defensieorganisaties. Dit varieert van 1 basispunt tot ruim 30%, maar gemiddeld ligt het net boven de 2%. Voor duurzame wereldwijde aandelenfondsen liggen die cijfers lager: 60% heeft een belang in dergelijke bedrijven, oplopend tot 17%, maar gemiddeld net boven 1%.
Relevantie voor beleggers
Hoewel de defensie-industrie de afgelopen jaren een van de best presterende segmenten was, deed de semiconductor-industrie het nog beter met een gemiddeld jaarlijks rendement van ruim 29%. Bovendien is deze sector met een weging van ruim 5% in de wereldwijde aandelenindex veel relevanter voor beleggers. Voor hen was de vraag of en in welke mate ze belegd waren in semiconductorbedrijven belangrijker dan hun blootstelling aan defensie.
Tot slot: de discussie over het beleggen in wapenproducenten door duurzame fondsen is er een voor de toekomst. Gemiste kansen uit het verleden worden daarmee niet gecorrigeerd. Hoewel de vooruitzichten voor de defensie-industrie positief ogen, is dit deels al in de koersen verwerkt. De vraag blijft of duurzame beleggers wederom rendement laten liggen door deze sector te mijden. Wellicht wegen keuzes in andere industrieën zwaarder voor hun uiteindelijke rendement en kunnen duurzame beleggers prima zonder beleggingen in wapenfabrikanten.
Lees ook: welke aandelen worden niet geraakt door Trumps handelsoorlog?
Ronald van Genderen, CFA
is fondsanalist bij Morningstar Benelux