In De Grafiek van de Maand bespreken afwisselend Jeroen Blokland, Jack Neele en Peter van der Welle van Robeco een grafiek. Het onderwerp kan van alles zijn, zolang het met beleggen, economie of financiën te maken heeft.
De Covid-19-pandemie geeft ons een vooruitblik op de mogelijk zeer ernstige disrupties die de wereldwijde klimaatverandering ons zou kunnen brengen. Dit is voor iedereen alleen maar duidelijker geworden nu we strakblauwe luchten zien, vogelgeluiden beter horen, schoner water in de rivieren hebben en geen smog meer te verduren hebben.
Maar het geeft ons ook de kans om de wereld te gaan ombouwen tot een schonere en meer duurzame wereld zodra we verder opkrabbelen uit onze lockdowns. Wij hebben hierdoor dus een unieke kans gekregen om dit voor elkaar te krijgen.
Effecten Covid-19
Om dit goed te doen, moeten we weten wat de huidige stand van zaken is rondom de energietransitie, mede met het oog op de effecten die Covid-19 heeft gehad op het gebied van energiegebruik.
Want ondanks de merkbare voordelen van een schoner energiesysteem, met afnemende CO2-emissies en dalende kosten, is het pad uit de fossiele brandstoffen nog steeds onduidelijk.
Wat we nu weten
Het meest zekere van de energietransitie is dat we deze zo snel mogelijk moeten laten plaatsvinden om de ergste effecten van klimaatverandering te voorkomen.
We weten ook in het algemeen wat er moet gebeuren om de overgang mogelijk te maken: een combinatie van een efficiënter energieverbruik, een koolstofarme manier om elektriciteit op te wekken, bijna alles elektrificeren en een verscheidenheid aan waterstof en andere technologieën gebruiken voor al het overgebleven fossiele verbruik.
Wat ook relatief zeker is, zijn de voortdurend dalende kosten van technologieën voor schone energie. De eerste pieken voor bestaande fossiele-brandstoftechnologieën zijn al geconstateerd.
Zo bereikte het verbruik van fossiele brandstoffen in Europa een piek in 2006, en piekte de wereldwijde vraag naar steenkool in 2013. En bovenstaande grafiek laat zien welk effect de Covid-19-pandemie heeft gehad op het elektriciteitsverbruik in een aantal Europese landen, wat eveneens een piek laat zien.
Wat we nu nog niet weten...
Naast de hierboven genoemde heldere economische en technologische feiten over de energietransitie, zijn er ook minder zekere factoren. Deze houden grotendeels verband met de reactie van overheden, bedrijven en samenlevingen op fundamentele veranderingen. Weerstand tegen verandering kan de overgang in bepaalde regio's of sectoren ernstig vertragen.
Uiteindelijk zal de snelheid van de energietransitie afhangen van de moed van de besluitvormers. En het is dus de vraag of tegen de tijd dat de wereldeconomie herstelt, alle groei kan worden opgevangen door hernieuwbare energiebronnen.
...maar waar we wel naartoe moeten
Nu het elektriciteitsverbruik de afgelopen maanden sterk is gedaald als gevolg van de pandemie, zien we ook duidelijk hoeveel beter het voelt om te leven in een systeem met een lagere CO2-emissie.
Dit zou veel directe gezondheidsvoordelen opleveren en onze beschadigde natuur herstellen. Nu we herstellen van de pandemische crisis, is het essentieel dat we een veerkrachtiger en duurzamer systeem voor schone energie creëren om het risico op catastrofale crises als gevolg van klimaatverandering te verkleinen.
Jeroen Blokland is sinds 2009 portefeuillemanager binnen het Robeco Global Allocation-team. Hij is fondsmanager van de Robeco ONE and Multi Asset fondsen.