In De Grafiek van de Maand bespreken afwisselend Jeroen Blokland, Jack Neele en Peter van der Welle van Robeco een grafiek. Het onderwerp kan van alles zijn, zolang het met beleggen, economie of financiën te maken heeft.
Het winstseizoen over het derde kwartaal loopt op zijn einde. Inmiddels heeft 88% van de bedrijven in de MSCI AC World Index zijn cijfers bekendgemaakt en over het algemeen is de winst per aandeel min of meer vlak (-1,4% jaar-op-jaar).
Dat komt doordat de wereldeconomie te maken heeft met een synchrone vertraging, die vooral de winstgevendheid in de productiesector hard raakt. De sectoren basismaterialen en energie hebben hier ook last van, met een daling in de dubbele cijfers van de winstgroei ten opzichte van vorig jaar. Voorzichtigheid onder producenten en consumenten heeft namelijk de wereldwijde vraag naar producten verzwakt.
Centrale banken hebben op deze synchrone vertraging gereageerd met een gelijktijdige verruimingscyclus.
Streven andere centrale banken de Fed voorbij?
Dat zoveel centrale banken nu hun rente verlagen, lijkt de Amerikaanse president Donald Trump te verontrusten. Hij maakt zich – gezien zijn tweets – duidelijk zorgen dat andere centrale banken de Fed voorbijstreven met hun milde houding. Deze dynamiek zorgt voor een sterke dollar, die op zijn beurt de concurrentiekracht van de VS uitholt.
Deze week moest Fed-voorzitter Jerome Powell zich melden in het Witte Huis voor een ongeplande bespreking over 'de economie, groei, werkloosheid en inflatie'. Dat is tenminste wat de Fed naar buiten bracht. Trump maakte echter van de gelegenheid gebruik om nog maar eens duidelijk te maken dat de beleidsrente van de Fed in zijn ogen te hoog is ten opzichte van de rente in concurrerende landen.
De Amerikaanse centrale bank heeft de rente sinds de zomer met 0,75% verlaagd, en liet eerder deze week aan de Senaat weten dat het huidige monetaire beleid waarschijnlijk passend is “zolang de economische cijfers in grote lijnen overeenkomen met onze vooruitzichten”.
Kiezers tevreden houden met florerende economie
Natuurlijk wil Trump, net als alle zittende presidenten voor hem, de kiezers in de aanloop naar de presidentsverkiezingen in 2020 tevreden houden met een florerende economie – ook al is de economie waarschijnlijk niet het enige punt van zorg dat bij deze verkiezingen bepalend is voor de keuze van de kiezer.
In zijn ogen zorgt een Fed-rente onder de huidige 1,75% voor een broodnodig electoraal zetje in de rug. Maar is dat wel zo?
Pas op wat je wenst
De grafiek van deze week laat zien dat president Trump moet oppassen wat hij wenst. Daarin is de beleidsrente van de Fed (oranje lijn) afgezet tegen de winst per aandeel van de S&P 500 (jaar-op-jaar, blauwe lijn).
De correlatie tussen de twee lijnen is duidelijk positief. Een hogere rente gaat doorgaans gepaard met een robuuster, winstgevender Amerikaans bedrijfsleven, en vice versa. En winstgevende bedrijven maken meer loongroei mogelijk en zorgen dus voor blije kiezers.
Gezien deze observatie zou Trump het eind van wat Powell de 'midcyclische correctie' noemt, juist moeten toejuichen in plaats van verafschuwen. Een cyclus met meer renteverlagingen dan we dit jaar zagen, is namelijk vaak uit nood geboren – wanneer de centrale bank realiseert dat ze achterloopt op de curve en een recessie onvermijdelijk is.
Economie VS veerkrachtig genoeg
Dat de Fed op dit moment geen reden ziet om de rente verder te verlagen wijst erop dat de Amerikaanse economie veerkrachtig genoeg is om weer aan te trekken.
De huidige situatie vertoont overeenkomsten met 1998, toen de Fed de rente ook drie keer achter elkaar verlaagde en vervolgens een pauze inlaste. In 1998 volgde een herstel van de Amerikaanse economie, en van de winstgevendheid van Amerikaanse bedrijven. Zeven maanden later begon de Fed de rente weer te verhogen.
Als we nu vooruitkijken, kunnen we ons moeilijk voorstellen dat de Fed hetzelfde pad zal volgen in het komende verkiezingsjaar. Maar als de Amerikaanse economie verderop in 2020 laatcyclische reflatie laat zien, is het verhogen van de rente wel precies wat de onpartijdige instelling, die Powell zegt te vertegenwoordigen, zou doen.
Peter van der Welle is sinds 2012 beleggingsstrateeg bij Robeco Investment Solutions. Hiervoor was hij werkzaam bij MN, het CBS en de NIBC. Van der Welle is econoom en gespecialiseerd in statistiek, multi-asset allocatie en monetaire economie. Hij studeerde algemene economie aan de Universiteit van Tilburg. Meer informatie over Van der Welle treft u hier.