Al een paar maanden zijn de magische woorden op de beurs kunstmatige intelligentie. Chatbot ChatGPT heeft sinds zijn lancering in november het web veroverd en tot gedachten geleid over de potentiële toepassingen. Maar zelfs de krachtigste nieuwe technologie heeft even tijd nodig.
De 'gpt' in de naam staat voor generative pre-trained transformer, een bepaald soort methode voor machineleren waarbij de computer getraind wordt om het volgende woord in een tekst te voorspellen en daarbij zijn ‘aandacht’ te verdelen.
Het is een wereldschokkend soorte innovatie die de productiviteit in een groot aantal bedrijfstakken en beroepen kan verhogen, net zoals stoommachines, elektriciteit en computers dat ooit deden. Het duurde echter even voor de vorige economische revoluties op stoom kwamen en dat kan ons een beeld geven van hoe artificial intelligence de economie de komende jaren zou kunnen veranderen.
Wanneer begint de revolutie?
Volgens onderzoekers van de universiteiten van Stanford en Tel Aviv zijn de kenmerken van een revolutionaire technologie dat die in veel industrieën toegepast kan worden, doorlopend verbeterd kan worden en een domino-effect teweeg brengt in de industrieën die deze technologie gaan gebruiken.
Kunstmatige intelligentie wordt al op grote schaal ingezet, lijkt met de dag beter te worden en wordt steeds meer ingezet voor onderzoek en ontwikkeling. Dus wanneer begint de economische revolutie?
Het heeft even tijd nodig
Zelfs de krachtigste nieuwe technologie heeft tijd nodig om een economie te veranderen. Toen James Watt in 1769 de stoommachine patenteerde, duurde het nog 60 jaar voor waterkracht werd overtroffen in Groot-Brittannië en het duurde bijna een eeuw voor stoomtechnologie werd toegepast in de Verenigde Staten. Het heeft ook bijna een eeuw geduurd voor het optimale effect op de productiviteitsgroei was bereikt, volgens onderzoek van de Universiteit van Sussex.
Op het gebied van elektrificatie werden alle grote technologische vorderingen gemaakt vóór 1880, maar de productiviteitsgroei in de Verenigde Staten vertraagde van 1888 tot 1907. Bijna drie decennia na de eerste geïntegreerde schakeling was het computertijdperk overal waarneembaar, behalve in productiviteitsstatistieken. Pas in het midden van de jaren '90 vond de computergestuurde productiviteitsexplosie-boom eindelijk plaats in de Verenigde Staten.
Finetunen kost veel tijd
De kloof tussen innovatie en economisch effect komt deels doordat het finetunen veel tijd kost. Vroege stoommachines waren enorm inefficiënt en verbruikten gigantische ladingen steenkool.
Evenzo zijn de verbluffende prestaties van recente AI-tools een grote verbetering ten opzichte van de kunstmatige intelligentie die ongeveer tien jaar geleden een explosie aan AI-enthousiasme veroorzaakten, zoals bijvoorbeeld Siri van Apple.
Nog geen massale technologische werkloosheid...
Natuurlijk zijn voor velen vragen over de impact op de groei minder belangrijk dan zorgen over de gevolgen voor werknemers. Hier zijn de boodschappen van de geschiedenis gemengd. Er is goed nieuws: ondanks baanbrekende technologische en economische veranderingen is massale technologische werkloosheid nog geen waarheid geworden.
...wel grote veranderingen
Technologie kan en zal echter grote veranderingen teweeg brengen in bepaalde beroepen, op manieren die sociaal ontwrichtend kunnen zijn. In het begin van de industriële revolutie deed de mechanisatie de vraag naar relatief ongeschoolde arbeiders drastisch toenemen, maar de inkomsten van ambachtslieden die voorheen veel van het werk hadden gedaan, werden erdoor gedrukt.
En in de jaren tachtig en negentig zorgde de automatisering van routinewerk op de fabrieksvloer en in kantoren ervoor dat veel werknemers werden verdrongen, terwijl de werkgelegenheid voor zowel hoog- als laaggeschoolden toenam.
Zie ook: Wat betekent ChatGPT voor beleggers?