Beleggen voor je pensioen moet je niet pas later doen

Pensioen, dat is voor veel mensen een ver-van-mijn-bed-show. Dat zien we later wel, dat duurt immers nog zo lang. Als de tijd daar is dan kijk ik wel hoe ik mijn pensioen ga organiseren. Sparen voor later? Ik leef liever vandaag!

Maar is dat wel zo verstandig? Hoe groot zijn de gevolgen voor je op te bouwen pensioenpot wanneer je later begint met opbouwen, en hoeveel moet je meer inleggen om tot hetzelfde bedrag te komen in vergelijking met wanneer je eerder begint met beleggen voor later? Vragen waar veel mensen niet over nadenken.

Maar die gevolgen kunnen wel degelijk groot zijn. Later beginnen met pensioenopbouw kan grote impact hebben op de financiële zekerheid tijdens de oude dag. Een voorbeeld geeft inzicht.

John en Jack

John en Jack zijn 25 jaar, zijn net afgestudeerd aan de universiteit en beginnen allebei met hun eerste baan. John is serieus, gedisciplineerd en heeft een duidelijk carrière pad voor oog. John geeft zijn geld bedachtzaam uit, doet geen gekke dingen en heeft op jonge leeftijd al oog voor later, veel later. Hij is dan ook een ijverige spaarder en zet iedere maand geld opzij om te beleggen voor zijn pensioen.

Jack leeft meer bij de dag. Natuurlijk heeft hij ook ambities, maar hij vergeet vooral niet van het leven te genieten. Het spaargedrag van Jack is wat vrijblijvender, en beleggen voor later doet hij ook pas later. Nu gaat zijn geld op aan de leuke dingen in het leven: uiteten, reizen en een eerste auto. Dat houdt Jack wel een tijdje vol, maar aangekomen op 35-jarige leeftijd wordt het ook voor hem tijd om serieus over later na te denken, en dus start ook hij met het opbouwen van een pensioenpot door te gaan beleggen.

Een wereld van verschil

John legt op zijn 25e in het eerste jaar dat hij spaart voor zijn pensioen iedere maand 250 euro opzij, wat dus in totaal 3.000 euro voor het hele jaar is. Het gespaarde bedrag belegt hij aan het eind van ieder jaar. De jaarlijkse inleg verhoogt hij ieder jaar met de inflatie, die in constant 2% bedraagt. In het tweede jaar komt zijn totale jaarlijkse inleg daarmee uit op 3.060 euro.

Voor het gemak gaan we ervan uit dat John ieder jaar met zijn beleggingsportefeuille een rendement van 5% behaalt en op zijn 67e met pensioen gaat. In de 43 jaar dat hij belegt voor zijn pensioen, ziet de ontwikkeling van zijn oudedagsvoorziening er als volgt uit:

Na 43 jaar lang iedere maand geld voor later opzij te hebben gezet, heeft John een pensioenpot van 580.648 euro opgebouwd. Wanneer we alle stortingen die John heeft gedaan bij elkaar optellen, dan heeft hij zelf 201.478 euro ingelegd. Zijn beleggingen hebben dus 379.170 euro opgeleverd.

Later beginnen heeft grote impact

Jack begint 10 jaar later met pensioenopbouw en die 10 jaar hebben een enorm effect. Ook als we uitgaan van dezelfde investeringscondities als John, ziet het plaatje voor Jack er heel anders uit, zoals de onderstaande figuur illustreert:

Ieder jaar dat Jack later dan John begint met beleggen voor later, daalt zijn eindbedrag dat hij bij elkaar heeft belegd op zijn 67e met 6%. Wanneer hij zoals in het voorbeeld pas na 10 jaar begint met beleggen, dan bedraagt zijn eindbedrag bij een eerste inleg van 3.000 euro in jaar 11, jaarlijks verhoogd met de inflatie van 2% en een jaarlijks beleggingsresultaat van 5% bij het bereiken van de pensioenleeftijd van 67 jaar 308.096 euro.

Jack heeft in de eerste 10 jaar 30.000 euro uitgegeven aan de leuke dingen in het leven, maar dat zorgt er wel voor dat zijn pensioenpot aan het eind van de rit maar 53% van de waarde heeft van die van John. Een verschil van 272.552 euro.

Inleg verhogen

Een mogelijkheid die Jack kan aangrijpen om zijn eindbedrag gelijk te stellen aan dat van John is het verhogen van de maandelijkse inleg. Daar zitten echter wel wat haken en ogen aan, zoals weergegeven in de onderstaande tabel:

Zoals uit de bovenstaande tabel blijkt, moet Jack om het eindbedrag van 580.648 te halen flink meer inleggen dan John. Wanneer hij besluit om pas na 10 jaar zijn eerste investering te doen, dan gaat zijn jaarbedrag voor het eerste beleggingsjaar naar 5.654 euro, maar liefst 88% meer dan de 3.000 euro die John in zijn eerste jaar inlegt.

En omdat Jack minder tijd heeft om bij hetzelfde eindbedrag te komen, is zijn totale storting ook fors hoger: 260.710 euro versus 201.478 euro. Het verschil van 59.232 euro is bijna twee keer zo veel als de 30.000 die Jack in de eerste 10 jaar uitgeeft aan leuke dingen.

Het belang van tijd 

Het grote verschil in eindwaarde, of in verhoogde inleg, wordt veroorzaakt door de factor tijd. Doordat de beleggingshorizon van Jack veel korter is dan die van John, kan hij minder lang profiteren van het rente-op-rente effect.

Anders gesteld, Jack moet uiteindelijk harder werken om de verhoogde inleg te kunnen betalen, terwijl John zijn vermogen harder laat werken om op hetzelfde eindbedrag uit te komen. Door tijdig te beginnen met sparen voor later voorkom je vervelende verrassingen in de toekomst.